... มะยมแดง (สายพันธุ์บราซิล)
ชื่อที่เรียก “มะยมแดง” หรือ “มะยมฝรั่ง” หรือ “เชอรรี่สเปน” ชื่ออื่นๆ...มะยมหวาน หมัก ยม หมากยม ยม
ชื่อสามัญ Star Gooseberry
ชื่อวิทยาศาสตร์ Phyllanthus acidus (L.) Skeels
ชื่อวงศ์ Euphorbiaceae
>>> ต้นมะยมแดง ... เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูงประมาณ 3 – 10 เมตร ลำต้นตั้งตรง แตกกิ่งก้านสาขาบริเวณปลายยอด กิ่งก้านจะเปราะหักง่าย เปลือกต้นขรุขระสีเทาปนน้ำตาล
>>> ใบ เป็นใบรวม มีใบย่อยออกเรียงแบบสลับกันเป็น 2 แถว แต่ละก้านมีใบย่อย 20 – 30 คู่ ใบรูปขอบขนานกลมหรือค่อนข้างเป็นสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนปลายใบแหลม ฐานใบกลมหรือมน ขอบใบเรียบ
>>> ดอก ออกเป็นช่อตามกิ่ง ดอกย่อยสีเหลืองอมน้ำตาลเรื่อๆ ผล เมื่ออ่อนสีเขียว เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือขาวแกมเหลือง เนื้อฉ่ำน้ำ
>>> เมล็ด รูปร่างกลม แข็ง สีน้ำตาลอ่อน 1 ผลมี 1เมล็ด
... มะยม ชนิดนี้มีถิ่นกำเนิดจากประเทศ บราซิล ถูกนำเข้ามาปลูกและขยายพันธุ์ขายในประเทศไทยนานแล้ว มีลักษณะพิเศษคือ ติดผลดกและผลสุกเป็นสีส้มหรือสีแดงเข้มสวยงามยิ่งนัก ผลสุกมีรสเปรี้ยวจัด รับประทานได้ ส่วนใหญ่นิยมนำไปทำเป็นน้ำผลไม้ปั่น หรือ ใส่น้ำเชื่อมได้รับความนิยมรับประทานอย่างกว้างขวาง
สรรพคุณทางยา
> ราก รสจืด สรรพคุณแก้โรคผิวหนัง แก้ผดผื่นคัน ช่วยซับน้ำเหลืองให้แห้ง แก้ประดง ดับพิษเสมหะ
> เปลือกต้น รสจืด สรรพคุณแก้ไข้ทับระดู ระดูทับไข้ และแก้เม็ดผดผื่นคัน
> ใบ รสจืดมัน ปรุงเป็นส่วนประของยาเขียว สรรพคุณแก้ไข้ ดับพิษไข้ บำรุงประสาท ต้มร่วมกับใบหมากผู้หมากเมียและใบมะเฟืองอาบแก้คัน ไข้หัด เหือด และสุกใส
> ดอก ดอกสดใช้ต้มกรองเอาน้ำแก้โรคในตา ชำระล้างในตา
> ผล รสเปรี้ยวสุขุม กัดเสมหะ แก้ไอ บำรุงโลหิต และระบายท้อง ออกผลตลอดปี
ประโยชน์ด้านอาหาร ชาวไทยภาคกลาง ภาคเหนือ และภาคอีสาน รู้จักรับประทานมะยมเป็นผัก ชาวภาคกลางใช้ยอดอ่อนเป็นผักจิ้มกับน้ำพริก ส้มตำ และนำมาชุบแป้งทอด รับประทานร่วมกับขนมจีนน้ำยา นอกจากนี้ยอดอ่อนยังนำมาแกงเลียง และผลแก่นำมาแกงคั่วได้ ชาวเหนือใช้ยอดมะยมเป็นผักแกล้มรับประทานกับลาบ ส่วนชาวอีสาน นำยอดอ่อน ใบอ่อน รับประทานกับส้มตำ ลาบ ก้อย ป่น และหมูสับ (แหนมสด) และนำผลแก่ไปปรุงเป็นส้มตำ สำหรับผลมะยมแก่ นอกจากทำแกงได้แล้ว ผลมะยมแก่ยังเป็นผลไม้ โดยรับประทานสดเป็นผลไม้ จิ้มกับเกลือ น้ำปลาหวาน และสามารถปรุงเป็นน้ำมะยม แยมมะยม มะยมดอง มะยมกวน มะยมเชื่อมได้
ครูเป็นหนึ่ง - ไม้แปลก หายาก
ธ.กสิกรไทย
