มะปราง - มะยงชิด

สายพันธุ์ มะปราง และ มะยงชิด  

ทางพฤกษศาสตร์  จำแนกสายพันธุ์ของมะปรางออกเป็น 4 กลุ่มใหญ่ ตามขนาด และ รสชาติของผลดังนี้

    1.        มะปรางพื้นบ้าน จัดเป็นมะปรางที่มีขนาดของผลเล็กซึ่งจะมีรสชาติหวาน หวานอมเปรี้ยว หรือเปรี้ยวก็ได้ แต่ถ้ามีรสชาติหวานสนิทเมื่อนำมาบริโภคส่วนใหญ่จะระคายคอ

2.      มะยงชิดพันธุ์ดี หรือที่หลายคนในสมัยรัชกาลที่ 5 มักจะเรียกว่า มะปรางเสวย มีแหล่งที่ปลูกมากอยู่ในเขตตำบลท่าอิฐ อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี จัดเป็นมะปรางที่มีขนาดผลใหญ่ใกล้เคียงกับไข่ไก่หรือไข่เป็ด น้ำหนักผลเฉลี่ย 10-15 ผล ต่อกิโลกรัม เมื่อผลดิบมีรสชาติเปรี้ยว และเมื่อสุกเหลืองทั้งผลจะมีรสชาติหวาน เป็นกลุ่มที่เกษตรกรนิยมปลูกกันมากในปัจจุบันนี้  

3.      มะปรางหวานพันธุ์นนท์  (มะปรางมัน)  จัดเป็นผลไม้ที่หาซื้อได้ยากที่สุดในปัจจุบัน เนื่องจากเป็นพันธุ์โบราณ ดั่งเดิม เกือบจะสูญพันธุ์ไปแล้ว มีการขยายพื้นที่ปลูกกันน้อย  ขนาดผลเล็กกว่าไข่ไก่เล็กน้อย ลักษณะประจำพันธุ์ของมะปรางหวานพันธุ์นนท์ คือ เมื่อผลดิบจะมีรสชาติมันเหมือนมะม่วงมัน และ จะหวานจัดเมื่อผิวเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอมส้ม  รสชาติหวาน เปลือกบาง มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว

4.      กลุ่มสุดท้ายคือ กาวาง ซึ่งจัดเป็นมะปรางที่มีขนาดผลใหญ่ ใกล้เคียงกับไข่เป็ดเช่นกัน แต่มีรสชาติเปรี้ยวจัด อีกากินยังวาง ปัจจุบันจะหาได้ยากมาก ในอดีตจะมีพ่อค้ามารับซื้อเพื่อผลิตเป็นส่วนผสมของซอสพริกเนื่องจากมีราคาถูก  และ ผลิตซอสพริกได้สีสวย