ไผ่สีม่วง (Bamboo purple)

ไผ่ สีม่วง (Bamboo purple) ไม้ยืนต้น ขึ้นเป็นกอหนาแน่น มีขนาดเล็ก สูง 3-7 เมตร ลำต้นแตกเป็นพุ่มกอ มีประมาณ 15-20 ต้น ลำต้นเป็นข้อปล้อง ข้างในกลวง ผิวเกลี้ยงเป็นมันแข็ง  มีสีม่วงเข้มเกือบดำ (ขึ้นอยู่กับ น้ำ ดิน และ อากาศ ของพื้นที่ๆปลูก)

ชื่อวิทยาศาสตร์  Bambusa sp

ชื่อสามัญ     Bamboo purple

ชื่อวงศ์      GRAMINEAE/POACEAE

ลักษณะวิสัย  ไม้แตกกอ เหมือนไผ่รวก

ลักษณะทั่วไป  เป็นพืชมีเนื้อไม้แข็งความสูงแล้วแต่ชนิด มีเหง้าอยู่ใต้ดิน  

ลำต้น  ตรง มีข้อ และ ปล้องชัดเจน ปล้องภายในกลวง ขนาดกว้างยาวแล้วแต่ละชนิด

ใบ    ใบเดี่ยว ออกสลับ รูปใบหอก ปลายเรียวแหลม โคนมน ขอบใบสีม่วงจางๆ สากคาย

ดอก   ออกเป็นช่อตามซอกใบ และ ปลายกิ่ง

ผล    มีลักษณะคล้ายเมล็ดข้าวสาร

หน่อ   มีขนาดใหญ่ มีกาบสีเหลืองห่อหุ้ม มีขนที่หน่อเป็นสีน้ำตาลกระจายพันธุ์ ในเขตร้อน ที่อยู่ในเขตอบอุ่นมีน้อย

การขยายพันธุ์   ขยายพันธุ์โดยการ เพาะเมล็ด แยกหน่อ หรือ แยกหน่อที่แทงออกมาจากโคนต้น หรือ ปักชำ

วิธีการปลูก  ไผ่สีดำ และ สีม่วง  ไผ่เมื่อหมดอายุขัยจะออกดอกและตาย ปกติไผ่จะเริ่มออกดอกในเดือนพฤศจิกายน-มกราคม เมล็ดไผ่จะเริ่มแก่ และ ร่วงหล่นประมาณเดือน มีนาคม-เมษายน เกษตรกรสามารถนำเมล็ดไผ่ที่ได้ไปทำการเพาะต่อไปโดยวิธีการดังนี้

การเตรียมดิน

 - ใช้พีทมอส 2 ส่วน

- ปุ๋ยดินมูลไส้เดือน 2 ส่วน

- หินภูเขาไฟ (แช่น้ำ 1 คืนก่อนผสม) 1 ส่วน

- หินเพอร์ไลต์ (จากอังกฤษ) (แช่น้ำ 1 คืนก่อนผสม)  1 ส่วน

นำทั้งหมดผสมให้เข้ากันแบ่งใส่กระถางสำหรับปลูก

วิธีเพาะเมล็ดไผ่ วิธีที่ 1  การปลูกไผ่ เมื่อผสมดินปลูกแล้ว นำดินใส่กระถาง เอานิ้วจิ้มให้เป็นหลุม ลึก ประมาณ 2 นิ้ว แล้วใส่เมล็ดพันธุ์ลงไปในดิน แล้วกลบปิดหน้าดิน รดน้ำเบาๆเช้า - เย็นประมาณ 7 วันจะแตกใบ รากเริ่มเดิน

วิธีเพาะเมล็ดไผ่ วิธีที่ 2  (สามารถใช้กับไผ่ได้ทุกชนิด)

- เมล็ดไผ่ที่จะเพาะควรขัดเอาเปลือกนอกออกก่อนถ้าเพาะทั้งเปลือกนอกเมล็ดจะงอกช้าและเติบโตไม่สม่ำเสมอ

- นำเมล็ดไปแช่น้ำ 2 คืน หรือแช่เมล็ดด้วยน้ำอุ่นประมาณ 2 ชั่วโมงแล้วแช่น้ำอีก 1 คืน

- นำเมล็ดขึ้นจากน้ำ แล้วห่อหุ้มเมล็ดด้วยผ้ารดน้ำให้ชื้นอยู่เสมอประมาณ 2 คืน เมล็ดจะเริ่มงอก

- นำเมล็ดที่เริ่มงอกไปลงแปลงเพาะที่มีขี้เถ้าแกลบผสมดินและทรายรองพื้นหนาประมาณ 4 นิ้ว หว่านเมล็ดแล้วกลบด้วยดินหนาประมาณ 1 ซม. คลุมแปลงด้วยวัดสุคลุมดิน เช่น หญ้าแห้ง และฟางข้าว

- ทำการย้ายกล้า ภายหลังจากการเพาะลงแปลงแล้วประมาณ 15 วัน ซึ่งต้นกล้าไผ่ตงจะมีความสูงประมาณ 2-3 นิ้ว ย้ายกล้าที่แข็งแรงลงถุงเพาะและอนุบาลไว้ในเรือนเพาะชำ หรือในที่ร่มรำไร ประมาณ 6-8 เดือน ก็นำไปปลูกต่อไป

คำแนะนำการเพาะเมล็ด

- ขั้นตอนที่ 1 ล้างเมล็ดในน้ำสะอาด

- ขั้นตอนที่ 2 แช่เมล็ดในน้ำเกลือร้อยละ 10 เป็นเวลา 5 นาที

- ขั้นตอนที่ 3 แช่เมล็ดไม้ไผ่ในน้ำสะอาดเป็นเวลา 15 นาที อีกครั้ง

- ขั้นตอนที่ 4 ใช้ดินที่ผสมไว้ใส่ในภาชนะตื้น หรือกระถางวัสดุสำเร็จ

- ขั้นตอนที่ 5 วางเมล็ดลงบนดินที่ผสมสำหรับปลูก

- ขั้นตอนที่ 6 เกลี่ยกลบเมล็ดด้วยดินผสม รดน้ำเบาๆให้ชุ่มนำใส่ถุง ปิดปากถุงรัดด้วยหนังยางหลวมๆ เปิดทุก 2 วัน เพื่อให้อากาศบริสุทธิ์ลงในถุง และ ตรวจสอบความชื้นในดิน ถ้ามันรู้สึกแห้ง ให้รดน้ำด้วยน้ำสะอาด วางในที่ที่มีแดดอ่อนๆ

- ขั้นตอนที่ 7 พอสูงสัก 5-6 นิ้วหรือประมาณหนึ่งเดือนเปลี่ยนกระถางได้เลยคะ สามารถเลี้ยงเป็นไม้กระถางได้นะคะ

การดูแล   ให้ดูแลโดยการรดน้ำสม่ำเสมอตลอดสัปดาห์ ไผ่มีแนวโน้มที่จะเติบโตได้เร็วกว่ามากที่สุดพืชอื่นๆ ถ้าหากงอกมามากกว่าหนึ่งต้นให้ตัดต้นที่ไม่แข็งแรงทิ้ง ในธรรมชาติมักพบไผ่เจริญตามป่าและเขาสูงๆ ชอบดินร่วนซุย แสงแดดจัดถึงครึ่งวัน ปัจจุบันนิยมปลูกตามแนวรั้ว ริมกำแพงบ้าน หรือปลูกในกระถางสูง ต้องการน้ำปานกลาง ทนต่อสภาพธรรมชาติได้ดี จึงไม่พบปัญหาเรื่องโรค ที่ใดมีต้นไผ่ขึ้นหนาแน่นแสดงให้เห็นว่าที่นั้นมีความอุดมสมบูรณ์ สัตว์ป่าจะพากันมากินดินบริเวณป่าไผ่เพราะมีแร่ธาตุสูง

ประโยชน์ เนื้อไม้ ทำเครื่องเรือน เครื่องจักรสาน ทำอุปกรณ์ของใช้ในครัวเรือน ของประดับตกแต่งบ้าน และ เครื่องดนตรีบางชนิด เช่น ขลุ่ย ปลูกเป็นไม้ประดับ เป็นต้น ในสมัยโบราณไม้ไผ่เหลาเกลาให้คนยังใช้เป็นมีดตัดสายสะดือเด็กเกิดใหม่อีกด้วย