ประเภทของเมล็ดพันธุ์ ซึ่งแบ่งเป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ คือ
- พันธุ์แท้ เป็นพืชที่ความนิ่งของสายพันธุ์ ซึ่งปลูกกี่ครั้งก็มีลักษณะ หน้าตาเหมือนเดิม
- เมล็ดพันธุ์ลูกผสม F1 (Hybrid) เป็นพืชชั่วที่หนึ่ง เกิดจากการผสมของพันธุ์แท้ ซึ่งจะมีคุณลักษณะของพันธุ์ที่สม่ำเสมอ เกิดจากการนำข้อดีมารวมกันไว้ มีกระบวนการผลิตหลายขั้นตอน มีราคาแพง และต้องซื้อเมล็ดพันธุ์ใหม่ทุกครั้ง
- เมล็ดพันธุ์ผสมเปิด OP (OP : Open Pollinated) จะมีความสม่ำเสมอน้องกว่าหากไม่ได้ทำการคัดพันธุ์ ราคาถูก มีขั้นตอนการผลิตที่ไม่ซับซ้อน สามารถเก็บเมล็ดพันธุ์ไปปลูกขยายต่อได้
เมล็ดพันธุ์ OP กับ F1 คืออะไร? และ แตกต่างกันอย่างไร?
คือการคัดสรรค์เลือกเมล็ดพันธุ์พืช ถือเป็นสิ่งสำคัญโดยเฉพาะการปลูกพืชด้านเฉิงพานิชย์ ต้องเลือกสายพันธุ์ที่มีคุณภาพ ไม่ว่าจะเป็นพันธุ์OP หรือพันธุ์F1พันธุ์OP (open pollinated variety) คือ พันธุ์ผสมเปิด มีลักษณะพันธุกรรมที่เหมือนกัน หรือใกล้เคียงกัน เช่นพันธุ์พื้นบ้านที่นิยมปลูกทั่วไป เป็นการคัดพันธุ์จากต้นที่สมบูรณ์ เปิดโอกาสให้มีการผสมเกสรแบบอิสระ หรือผสมข้ามแบบสุ่ม มีการควมคุมการถ่ายละอองเกสรไม่ให้มีการผสมเกสรข้ามกับพันธุ์อื่น จากนั้นเก็บเมล็ดพันธุ์มาจำหน่ายต่อไป
เมล็ดพันธุ์พืช F1(Hybrid variety) คือพันธุ์ลูกผสมที่ได้จากการผสมข้ามระหว่างสายพันธุ์ที่มีความแตกต่างกัน จึงได้พันธุ์ลูกผสมที่มีความทนทานต่อโรคและแมลง ให้ผลผลิตคุณภาพสูงความแตกต่างระหว่างพันธุ์OP กับ พันธุ์F1
เมล็ดพันธุ์OPเป็นเมล็ดพันธุ์จากการผสมเปิด มีราคาถูกกว่าพันธุ์F1 มากเนื่องจากพันธุ์ F1 (ลูกผสม) จะมีความสม่ำเสมอทางพันธุกรรม มีอัตราการงอกสูงมีคุณภาพ อายุการเก็บเกี่ยวคุณภาพของผลผลิตสูงและสม่ำเสมอพันธุ์OP มีความทนต่อสภาพแวดล้อมได้ดีกว่าพันธุ์F1